του Αγγ.Τερζάκη
Γενικές-Ιστορικές πληροφορίες:
Δραματικό χρονικό σε τέσσερις πράξεις και οκτώ εικόνες (στην πρώτη του μορφή, του 1935). Ανέβηκε για πρώτη φορά από το Εθνικό Θέατρο, το 1936, κατόπιν προτάσεως του Γρ.Ξενόπουλου, με τους Αλέξη Mινωτή, Kατίνα Παξινού, Γ. Γληνό, N. Παρασκευά, Δ. Mυράτ.
Ο Αλ. Μινωτής είχε γράψει: "Από τις πιο ισχυρές εμπειρίες μου επί σκηνής υπήρξε το ζωντάνεμα του «Αυτοκράτορα Mιχαήλ», που όπως και τώρα πιστεύω υπήρξε το καλύτερο και υψηλότερο νεοελληνικό έργο. Δεν μεταχειρίζομαι τον όρο σαιξπηρικό γιατί έχει γίνει οικτρή κατάχρησή του και όταν ακόμα είναι τέλεια άσχετος με το έργο που κρίνεται. aλλά η δομή του «αυτοκράτορα Mιχαήλ», η ακεραιότητα του ρόλου, η τελειότητα της μορφής, δεν συναντιούνται σχεδόν ποτέ στο νεοελληνικό τρόπο γραφής ιστορικών θεμάτων. Eχω πάντα το αίσθημα ότι ο ρόλος του «αυτοκράτορα Mιχαήλ» του Άγγελου Tερζάκη, ήταν ένας από τους σαιξπηρικούς ρόλους που έχω παίξει" (Tετράδια Eυθύνης 4)
"Μιχαήλ ο Τέταρτος, τον λέει η ιστορία. ΗΓ εποχή του δε, σημειώνεται σαν τέλος μιας άλλης εποχής, πολύ μεγάλης, της "Βυζαντινής εποποιίας". [...] Στο κατώφλι αυτής της εποχής ουραγός, παραμελημένος και μελαγχολικός, τραγικός κληρονόμος μιας βαρειάς παράδοσης, στέκει ο Μιχαήλ ο Δ' σε στάση ταπεινή ικέτη. [...] Εφτά χρόνια βασιλεύει ο Μιχαήλ, και στα εφτά τούτα χρόνια γίνεται μάρτυρας μιας ραγδαίας παρακμής: του κράτους και του εαυτού του. Μέσα στα ερείπια που σωριάζονται γύρω του, ο άνθρωπος αυτός στέκεται όρθιος και ονειροπαρμένος, ζώντας σ' έναν κόσμο φανταστικό από ίσκιους ταραγμένους κι ερωτήματα. Παλεύει, προσεύχεται, βασανίζεται, μετανοεί, αμφιβάλλει. Το μαρτύριο κι η ασκητική αυτοσυγκέντρωση, έχουν οξύνει στο έπακρο τη νόησή του, κι αυτό τον απομονώνει ακόμα περισσότερο μέσα στη σκοτεινή εκείνην εποχή. Ο Μιχαήλ ο Δ' είναι μόνος, δίχως στήριγμα κανένα στην πάλη του με το Θάνατο και στην αγωνία του μπροστά στο τραγικό αίνιγμα της αλήθειας.." ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΕΡΖΑΚΗΣ
Κριτικές: "Ο Αυτοκράτωρ Μιχαήλ στάθηκε το πρώτο έργο της βυζαντινής τριλογίας που ο "Σταυρός και το Σπαθί" και η "Θεοφανώ" ήρθαν αργότερα να συμπληρώσουν. Με την τριλογία τούτη, οι Ίσαυροι και οι Μακεδόνες ανέβηκαν στο θρόνο των Πλαντάτζενετ και των Γιορκ- κι ο βάρδος του Έηβον έκανε τη θριαμβευτική του είσοδο στις Βλαχέρνες. Η σαιξπηρολογία του Τερζάκη σημειώθηκε από μερικούς κακόβουλους σαν μομφή. Μα ο ίδιος περίπου ψόγος είχε παλιά ακουστεί και για τον πρώτο Φάουστ και το Ρουή Μπλάς. 'Υστερα τιμή στο νεοφώτιστο τεχνίτη, που διαλέγει καλό δάσκαλο ακόμα κι αν παπαγαλίζει τις διδαχές του. Και διπλή τιμή στον Τερζάκη που κατάφερε να μην παπαγαλίσει. Οι βυζαντινοί του ήρωες δεν είναι ξεθωριασμένοι Αμλέτοι και Ριχάρδοι. Είναι, άμα τους αφαιρέσεις το στέμμα και την πορφύρα, ο ίδιος ο δραματουργός -ο στειχειωμένος και υπερευαίσθητος, με όλες τις νεανικές του αγωνίες κι απορίες μεταφερμένες ολόϊσια απ' το βυθό της ψυχής στην επιφάνεια του θεατρικού σανιδιού.." ΑΛΕΞΗΣ ΣΟΛΩΜΟΣ
ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: 1.ΣΠΑΘΑΡΙΟΣ ΑΝΔΡΟΝΙΚΟΣ, 2.ΜΑΝΟΥΗΛ ΙΒΑΤΖΗΣ, 3.ΧΙΤΩΝΙΤΗΣ, 4.ΟΡΦΑΝΟΤΡΟΦΟΣ, 5.ΠΡΩΤΟΣΠΑΘΑΡΙΟΣ, 6.Α'ΣΠΑΘΑΡΙΟΣ, 7.Β'ΣΠΑΘΑΡΙΟΣ, 8.Γ'ΣΠΑΘΑΡΙΟΣ, 9.ΠΡΩΤΟΒΕΣΤΙΑΡΙΟΣ ΓΕΩΡΓΙΟΣ, 10.ΠΑΤΡΙΚΙΟΙ, 12.ΣΤΡΑΤΗΓΟΙ, 13.Α' ΜΑΝΤΑΤΟΦΟΡΟΣ, 14.Β' ΜΑΝΤΑΤΟΦΟΡΟΣ, 15.ΔΟΜΕΣΤΙΚΟΣ, 16.ΣΤΕΦΑΝΟΣ ΚΑΛΑΦΑΤΗΣ, 17.ΜΙΧΑΗΛ Δ', 18.ΤΖΙΝΤΖΙΛΟΥΚΗΣ, 19.ΠΡΙΜΙΚΗΡΙΑ, 20.ΜΑΚΡΕΜΒΟΛΙΤΗΣ, 21.Α' ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ, 22.Β'ΚΑΛΟΓΕΡΟΣ, 23.ΘΕΟΦΙΛΟΣ ΕΡΩΤΙΚΟΣ, 24.ΓΕΩΡΓΙΟΣ ΠΡΟΒΑΤΑΣ, 25.ΜΙΧΑΗΛ ΔΕΡΜΟΚΑΪΤΗΣ, 26.ΝΕΟΣ ΜΑΝΤΑΤΟΦΟΡΟΣ, 27.ΓΙΑΤΡΟΣ, 28.ΖΩΗ ΠΟΡΦΥΡΟΓΕΝΝΗΤΗ, 29.ΠΑΤΡΙΚΙΑ ΖΩΣΤΗ, 30.ΖΩΣΤΕΣ, 31.ΣΓΟΥΡΙΤΣΗΣ, 32.ΠΟΡΤΑΡΗΣ, 33.ΗΓΟΥΜΕΝΟΣ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
1936, Εθνικό Θέατρο
1979, Εθνικό Θέατρο, σε σκηνοθεσία Αλ.Μινωτή
2004, Κρατικό Θέατρο Βορείου Ελλάδος, σε σκηνοθεσία Βασ. Νικολαΐδη
Δεν υπάρχουν σχόλια:
Δημοσίευση σχολίου