Παρασκευή 11 Μαρτίου 2016

Μια Παράξενη Πόρνη

του Νίκου Ζακόπουλου
Γενικές ιστορικές πληροφορίες: Πρώτη έκδοση 1983

Τετάρτη 12 Νοεμβρίου 2014

ΖΙΩΓΑΣ ΒΑΣΙΛΗΣ

[1937-2001]
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Ο Βασίλης Ζιώγας γεννήθηκε στη Θεσσαλονίκη το 1937, με καταγωγή από το Συρράκκο Ιωαννίνων. Μεγάλωσε όμως και έμεινε στην Αθήνα. Σπούδασε κινηματογράφο και θέατρο στο Πανεπιστήμιο της Βιέννης, στη Φιλοσοφική Σχολή, όπου συμμετείχε και στο λογοτεχνικό κίνημα του λετρισμού.
Κατέχει σημαντική θέση ανάμεσα στους σημαντικότερους νεοέλληνες συγγραφείς. Το πρώτο του θεατρικό έργο το έγραψε στα μαθητικά ακόμα χρόνια, όταν φοιτούσε στο Αμερικανικό Κολλέγιο του Ψυχικού. Το έργο αυτό, που ο συγγραφέας έγραψε μόλις δεκατεσσάρων ετών στα 1949, ήταν "Η ψευδόμενη στάφυλος".
Ξεκινά με την ποιητική συλλογή "21 σπουδές για μικρό στίχο", όμως στη συνέχεια αφοσιώνεται σχεδόν, στο θεατρικό έργο.Την πρώτη επίσημη εμφάνισή του στο θέατρο, κάνει με το έργο "Το προξενιό της Αντιγόνης" το 1960, που ανέβηκε από τη Δωδέκατη Αυλαία. Το ίδιο έργο ανέβηκε από θέατρα τόσο στην Ελλάδα, όσο και στην Ευρώπη αλλά και την τηλεόραση (ΕΙΡ).
Στα χρόνια της διαμονής του στο Παρίσι, γράφει πολλά θεατρικά έργα, τα οποία παρουσιάζονται στην Ελλάδα και το εξωτερικό. Το 1972 συνεργάζεται με τον θεατρικό οργανισμό La Mamma στη Νέα Υόρκη. Από το 1979 εργάστηκε ως δημοσιογράφος σε εφημερίδες, ενώ μετέφρασε και έργα θεατρικών συγγραφέων όμως ο Σαμιουελ Μπέκετ και ο Ευγένιος Ιονέσκο.

ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ:
Η ψευδομένη στάφυλος (1949), Μια Αίθουσα Αναμονής (1956), Ο Κακός Βιστουρίχ ή Πως να στοιχειώσετε θέλοντας και μη (1957), Το Εστιατόριον Humanismus (1957), Οι Μπριζόλες και η Σταφίδα ή το Ψευτοπαίδι (1957), Ο Μέγας Μπεηζάχ (1958), Το Προξενιό της Αντιγόνης, (1958), Η Ιφιγένεια στη Φωτιά (1960), Τα Πασχαλινά Παιχνίδια (1965 Αστική Μυθολογία), Το Λαστιχένιο Φέρετρο, μονόπρακτο (1965), Η Κωμωδία της Μύγας (1967), Ο Φαλός πάνω στο Λουλούδι (1970), Τα εφτά κουτιά της Πανδώρας (1982), Οι γάμοι (1986), Το βουνό (1986), Όπως τα κούρντισες, Θε' μου (μυθιστόρημα, 1993), Το δέντρο του Ιούδα, Οι κάφροι Ή η αληθινή ιστορία του Μενέλαου και της Ελένης: Κωμωδία Φλυάκων, Το μπουκάλι, Ο Δον Κιχώτης σε νέες περιπέτειες, Χρωματιστές γυναίκες, Το Μποζό

Τρίτη 8 Οκτωβρίου 2013

ΤΟ ΜΥΣΤΙΚΟ ΤΗΣ ΚΟΝΤΕΣΣΑΣ ΒΑΛΕΡΑΙΝΑΣ

του Γρ.Ξενόπουλου
Δράμα σε τρεις πράξεις
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:
Ο Γρηγόριος Ξενόπουλος είχε πρωτογράψει το μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας, υπό τη μορφή "άτεχνου" διηγήματος (όπως μαρτυρά ο ίδιος), στα 1897. Αργότερα, στα 1901, ο Κωνσταντίνος Χρηστομάνος ε αφορμή την αναγγελία της δημιουργίας της Νέας Σκηνής, ζητά μετάξύ άλλων και από τον Γρ.Ξενόπουλο τη συγγραφή νέων έργων. Έτσι ξαναγράφεται το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας υπό τη μορφή δράματος και ανεβαίνει για πρώτη φορά στη Νέα Σκηνή του Χρηστομάνου το 1904.
Τυπώθηκε το 1918 (Κολλάρος)
Ο Ξενόπουλος θεωρεί το Μυστικό της Κοντέσσας Βαλέραινας το αποκορύφωμα του ως τότε θεατρικού του έργου. Το θεωρεί επίσης εκτός από ηθογραφία, ένα έργο "πατριωτικό" με όλη της σημασία της λέξης.

Πέμπτη 3 Οκτωβρίου 2013

ΑΠΙΣΤΙΕΣ

των Ν.Τσιφόρου - Π.Βασιλειάδη
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:
Ανέβηκε στη σκηνή για πρώτη φορά με τους Νίκο Σταυρίδη και Διονύση Παπαγιαννόπουλο.
Το 1962 μεταφέρεται στον κινηματογράφο με τον τίτλο "Δέκα μέρες στο Παρίσι", με τους Νίκο Σταυρίδη, Γιάννη Γκιωνάκη, Πόπη Λάζο και Άννα Φόνσου, σε σκηνοθεσία Ορέστη Λάσκου και σενάριο Ν.Τσιφόρου-Π.Βασιλειάδη.
Υπόθεση του έργου: Ο Βάσος και ο Μίλτος είναι παντρεμένοι με δύο αδερφές, τη Λίνα και την Αλέκα. Οι δύο νεόπλουτοι, επιτυχημένοι επιχειρηματίες της εποχής ονειρεύονται νύχτες "ντόλτσε βίτα" σε ένα ταξίδι στο Παρίσι, φυσικά χωρίς τις συζύγους τους. Για να καταφέρουν να τις πείσουν να τους αφήσουν να ταξιδέψουν μόνοι, επινοούν ένα δήθεν πρόβλημα υγείας του Βάσου για το οποίο πρέπει να ταξιδέψει στο Παρίσι.  Συγκυρίες και συμπτώσεις όμως φανερώνουν την αλήθεια στις γυναίκες τους οι οποίες αποφασίζουν να τους κάνουν να χάσουν κάθε όρεξη για ταξίδια και περιπέτειες, ξυπνώντας μέσα τους τη ζήλεια.
ΤΑ ΠΡΟΣΩΠΑ:
1. ΒΑΣΟΣ, 2. ΑΛΕΚΑ, 3. ΜΙΛΤΟΣ, 4. ΛΙΝΑ, 5. ΒΑΓΓΕΛΗΣ, 6. ΚΑΙΤΗ, 7.ΝΤΙΝΟΣ, 8.ΚΙΚΙΤΣΑ, 9. ΜΗΤΕΡΑ ΑΛΕΚΑΣ ΚΑΙ ΛΙΝΑΣ, 10. ΚΟΣΜΑΣ Ο ΚΕΦΑΛΟΣΠΑΣΤΗΣ, 11. ΒΗΣΣΑΡΙΩΝ
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
1995, Θέατρο Μετροπόλιταν, με τους Τάσο Χαλκιά και Γιώργο Παρτσαλάκη
1999, Θεσσαλικό Θέατρο, σκηνοθεσία Π.Ζέρβα
Ταινία Δέκα μέρες στο Παρίσι

ΑΝΕΡΓΙΑ ΜΗΔΕΝ

των Γ. Ασημακόπουλου, Β.Σπυρόπουλου, Π.Παπαδούκα
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες:

Παραστάθηκε τον Ιούνιο του 1955 (27-5-1955) στο Θέατρο Σαμαρτζή. Αποτελούνταν από οκτώ σκετς με θέμα την ανεργία των νέων και τη δυσκολία που αντιμετωπίζουν στην ανεύρεση εργασίας.

ΠΑΡΑΣΤΑΣΗ:
1955, Θέατρο Σαμαρτζή "Ελληνικό τραγούδι" (με τον Ντίνο Ηλιόπουλο)
ΤΡΑΓΟΥΔΙΑ:
Το Σφάλμα, Χράπα της, Χρούπα της : στίχοι (Γ. Ασημακόπουλου, Β.Σπυρόπουλου, Π.Παπαδούκα), συνθέτης (Χάρμας Τόλης), τραγούδι (Ντούο Χάρμα)

Παρασκευή 27 Σεπτεμβρίου 2013

Τ' ΑΓΚΑΘΙ (ΤΟ ΑΓΚΑΘΙ)


ΓΕΝΙΚΕΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Δράμα σε τρεις πράξεις.

Εκδόθηκε και ανέβηκε το 1959. Αντίτυπο του έργου φαίνεται να διαθέτει η Κεντρική βιβλιοθήκη του Πανεπιστημίου Ιωαννίνων

ΥΠΟΘΕΣΗ: Ο γιός του μπάρμπ’ Αντώνη, ο Πέτρος, έχει καταταγεί στον κυβερνητικό στρατό. Έχει όμως κι ένα ψυχογιό τον Θανάση, που έχει ανέβει στα βουνά. Η οριστική σύγκρουση ανάμεσα στα δύο αδέρφια φτάνει, όταν ο κυβερνητικός στρατός, με επικεφαλής τον Πέτρο, κυκλώνει μια ομάδα του Δημοκρατικού στρατού όπου ανήκει ο Θανάσης.


Σάββατο 31 Αυγούστου 2013

Ο ΧΑΣΗΣ Ή ΤΟ ΤΣΑΚΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΤΙΑΣΙΜΟ



Ο Χάσης του Δημητριου Γουζελη
ΓΕΝΙΚΕΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Το πρώτο έργο του Γουζέλη [1795] και το τελευταίο του Εφτανησιακού θεάτρου. Με το όνομα «Μπακιακούκια» είχε επιγράψει αρχικά ο Γουζέλης την κωμωδία του, ενώ αργότερα την ονόμασε «Το τσάκωμα και το φτιάσιμο»

Πρόκειται για ένα νεανικό του έργο,που όπως ο ίδιος υποστηρίζει, έγραψε «δια ξεφάντωσιν των φίλων». Σατυρική και παραδοσιακή κωμωδία, ζωγραφίζει με γνησιότητα την κοινωνία της Ζακύνθου της εποχής. Εργο πολύ αγαπητό στα χρόνια του, ανέβηκε πολλές φορές στη Ζάκυνθο.
Στην εποχή μας ,διασκευάστηκε και ανέβηκε από τον Σπύρο Ευαγγελάτο το 1964.

Ο Κ.Γεωργουσόπουλος το 1977 σε άρθρο του στο Βήμα χαρακτήρισε τον Χάση πατέρα της νεοελληνικής κωμωδίας. Αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο κρητικό και το νεοελληνικό θέατρο.

Με το όνομα Χάσης πρωτοτυπώθηκε το 1851,ενώ κανένα χειρόγραφο δεν έχει σωθεί ακέραιο.

Τα τοπικά ιδιώματα αλλά και οι ιταλικές ή ζακυνθοβενετικές λέξεις ,δημιουργούν δυσκολίες στην κατανόηση του κειμένου, ενώ μεγάλα κενά παρουσιάζονται ανάμεσα στις σκηνές του έργου. Η δομή του είναι σπονδυλωτή. Αποτελεί ένα συνδιασμό λαϊκού και έντεχνου δημιουργήματος. Στο τέλος κάθε σκηνής χρησιμοποιεί λέξεις αρχαϊζουσες από την αγία γραφή.
Τα πρόσωπα του έργου δεν είναι απόλυτα φανταστικά. Χάσης είναι το παρατσούκλι του γείτονα του Γουζέλη, του τσαγκάρη Θεόδωρου Καταπόδη, ο πρωταγωνιστής του έργου, ο οποίος συγκεντρώνει επάνω του χαρακτηριστικά πολλών χατακτήρων της comedia dellarte μαζί.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
1964, σκηνοθεσία Σπ.Ευαγγελάτου

ΓΟΥΖΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ


[1774-1843]
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Γεννήθηκε το Μάρτιο του 1774 στην Ζάκυνθο, από εύπορη οικογένεια.Ο πατέρας του Διονύσιος Γουζέλης, ανήκε στη μεσαία τάξη, ενώ η μητέρα του, Ισαβέλα Μαρτελάου ήταν γόνος της μεγαλοαστικής τάξης.

Υπήρξε θιασώτης των ιδεών της Γαλλικής επανάστασης, ιδεολογία που διδάχτηκε από τον παππού του Αντώνιο Μαρτελάο.Οταν στα 1797 οι γάλλοι επαναστάτες διέλυσαν τη βενετική κυριαρχία στα Εφτάνησα, ο Γουζέλης  μετέχει εθελοντικά στη γαλλική φρουρά της πόλης.Εκεί συλαμβάνεται από τους Ρωσσοτούρκους  που παίρνουν τη θέση των Γάλλων στο νησί στα 1798, και μεταφέρεται στις φυλακές του Ναυστάθμου της Κωνσταντινούπολης. Επιστρέφει το 1799 μετά την υπογραφή συνθήκης Γαλλίας-Ρωσσίας.

Οι  Ρωσσοτούρκοι όμως έχουν ήδη δώσει και πάλι στην αριστοκρατεία τα αλλοτινά τους προνόμια, οπότε η θέση των ποπολάρων είναι τώρα πιο δύσκολη από ποτέ. Ο Γουζέλης φεύγει στην Τεργέστη κι αργότερα στην Ιταλία, οπου υπηρετεί στη λεγεώνα του Ναπολέοντα. Μετά τη διάλυση του εκεί στρατού, βρίσκεται και πάλι στην Τεργέστη μαζί με άλλους απόδημους Ελληνες. Εκεί εισέρχεται στους κόλπους της ΦιλικήςΕταιρίας.

Σάββατο 17 Δεκεμβρίου 2011

Η ΧΑΡΤΟΠΑΙΧΤΡΑ

1964
του Δημ.Ψαθά
Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: Η κωμωδία του Δημήτρη Ψαθά, η Χαρτοπαίχτρα, γράφτηκε το 1963, και πρωτοανέβηκε στην σκηνή από το θίασο της Κατερίνας (Ανδρεάδη), σημειώνοντας τον μεγαλύτερο αριθμό παραστάσεων, για εκείνα τα χρόνια. Συγκεκριμένα παίχτηκε για τρεις περιόδους κι έκανε 720 παραστάσεις. Το 1964 μεταφέρεται στον κινηματογράφο, σε παραγωγή Φίνος Φίλμς, σκηνοθεσία Γ.Δαλιανίδη και μουσική Μ.Πλέσσα, και έρχεται τρίτη (σε εισπράξεις) ανάμεσα στις ταινίες της χρονιάς. Πρόκειται για ένα από τα πιο πολυπαιγμένα έργα του Ψαθά.
"..Το μεγαλύτερο μέρος των γυναικών της αστικής τάξης παίζουν σήμερα χαρτιά -πάνδημη κατάντησε η χαρτοπαιξία εκεί όπου είναι λυμένα κατά κάποιον τρόπο τα βασικά προβλήματα της ζωής -υπάρχει συνεπώς αφθονία υλικού για την κωμωδία.Δεν είναι, όμςω, αυτή η γενίκευση της γυναικείας χαρτοκατάνυξης που μου κίνησε το ενδιαφέρον, σήμερα, για την παθιασμένη χαρτοπαίχτρα. Εδώ και πολλά χρόνια είχα επισημάνει τον τύπο -το 1953 έδωσα ένα σκίτσο στην κωμωδία Φαύλος Κύκλος.." Δ.Ψαθάς

Παρασκευή 16 Δεκεμβρίου 2011

ΑΠΟ ΜΗΧΑΝΗΣ ...ΑΝΕΜΟΣ


του Μιχ.Δήμου

Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: "..επικεντρώνεται σε ένα από τα καυτά προβλήματα της ελληνικής κοινωνίας, έντονο άλλοτε και τώρα: τη φύλαξη και περίθαλψη των γερόντων. Με αφορμή το πρόβλημα αυτό, το έργο επικεντρώνεται στο θεσμό της οικογένειας και επιχειρεί μια τομή στις σχέσεις που αρθρώνονται μέσα στους κόλπους της, σχέσεις και καταστάσεις που αντανακλούν την ίδια τη νεοελληνική κοινωνία και τις δομές της (από το σημείωμα του έργου, παράσταση Εθνικού Θεάτρου 2004)
Υπόθεση-Θέμα: Η Κούλα είναι μια λαϊκή γυναίκα που, περνώντας από το στάδιο της νοσοκόμας και της υπηρέτριας σ' αυτό της ερωμένης, κατάφερε να εδραιώσει τη θέση της και την παρουσία της μέσα σε μια ανδροκρατούμενη οικογένεια. Ελέγχει κι εξουσιάζει όχι μόνο τον κατάκοιτο γέρο που συντηρεί και περιθάλπτει, αλλά και τους γιούς του, κι έχει μεταμορφωθεί σε κυρίαρχη παρουσία στο ξένο σπιτικό. (από το σημείωμα του έργου, παράσταση Εθνικού Θεάτρου 2004)
Άρθρα:
http://news.pathfinder.gr/culture/theater/30984.html
http://www.imerisia.gr/article.asp?catid=12305&subid=2&pubid=126940
http://www.tovima.gr/culture/article/?aid=156737

ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: 1.ΓΕΡΟΣ, 2.ΚΟΥΛΑ, 3.ΕΛΛΗ, 4.ΑΛΕΚΟΣ, 5.ΣΤΕΛΙΟΣ

ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
2004, Νέα Σκηνή Εθνικού Θεάτρου σε σκηνοθεσία Κ.Τσιάνου, με τους Γ.Μοσχίδη, Μπ.Βαλάση, Ν.Βλαβιανού, Χρ.Βασιλόπουλο και Π.Καρακωνσταντόγλου

ΜΙΧΑΛΗΣ ΔΗΜΟΥ

[1949] ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ: Γεννήθηκε το 1949 στα Βασιλικά της βόρειας Εύβοιας. Σπούδασε φιλολογία, ασχολήθηκε με το θέατρο αλλά και την πεζογραφία. Τα θεατρικά του έργα παρουσιάστηκαν επί σκηνής, μα και σε ραδιοφωνικές μεταδόσεις. Τα έργα του "Το Μοτέλ" και "Το Προξενιό" έχουν τιμηθεί με το Κρατικό Βραβείο διαγωνισμού θεάτρου, ενώ στο Φεστιβάλ Ιθάκης βραβεύτηκαν τα "Θεόφιλος Καΐρης" και "Ντίκος-το κρυφό χαρτί". Τα έργα του εστιάζουν στα προβλήματα ταυτότητας, τα προσώπων και προσωπείων όπως αυτά εκδηλώνονται στον ελληνικό χώρο, στη σύγχρονη ζωή. Εξέδωσε πεζογραφήματα όπως "Εγχειρίδιο" και "Πυρετός" που απέσπασε εξαιρετικές κριτικές, αλλά και επιστημονικά συγγράμματα, κυρίως θεατρολογικού περιεχομένου. Διευθυντής του Κέντρου Τέχνης και Παιδείας "Αναλόγιον" Διδάκτορας του τμήματος Θεατρικών Σπουδών του Πανεπιστημίου Αθηνών. Καθηγητής Δραματολογίας σε δραματικές σχολές Σχολικός σύμβουλος Μέσης Εκπαίδευσης.
ΘΕΑΤΡΙΚΑ ΕΡΓΑ: 1.Το Μοτέλ, 2.Το Προξενιό, 3.Θεόφιλος Καΐρης, 4.Ο Ντίκος-το κρυφό χαρτί, 5.Η Ξένη, 6.Το Νησί της Πέτρας, 7.Οι Τελευταίοι, 8.Ο Νυμφίος, 9.Τα Σκιάχτρα, 10.Από Μηχανής... άνεμος

Κυριακή 14 Αυγούστου 2011

ΦΩΤΕΙΝΗ ΣΑΝΤΡΗ


του Γρ.Ξενόπουλου

Γενικές-ιστορικές πληροφορίες: Πρόκειται για το μυθιστόρημα του Γρ.Ξενόπουλου Κόκκινος Βράχος (1915), που ο ίδιος μετέτρεψε σε θεατρικό και το ονόμασε Φωτεινή Σαντρή, μετά από παραγγελία της Κυβέλης με την οποία ξεκίνησε να συνεργάζεται το 1908. Η Κυβέλη έπαιξε με μεγάλη επιτυχία τη Φωτεινή Σαντρή για πολλά χρόνια.
Το έργο αυτό του Ξενόπουλου μεταφέρθηκε στον κινηματογράφο το 1949, από την Σπέντζος Φιλμ σε σκηνοθεσία Γρ.Γρηγορίου.

Υπόθεση: Η άφιξη του Άγγελου Μαρίνη, του σαραντάχρονου εξαδέρφου της Φωτεινής Σαντρή, για διακοπές στη Ζάκυνθο, αναστατώνει την ως τότε ξέγνοιαστη ζωή της. Ο λόγος είναι πως τον ερωτεύεται, όπως κι εκείνος αυτή, μα δεν μπορεί να δεχτεί τον ερωτά του λόγω της συγγένειας που τους συνδέει. Ο Άγγελος γυρίζει στην Αθήνα απογοητευμένος από τον ανεκπλήρωτο έρωτά του. Οι αμφιβολίες της Φωτεινής διαλύονται όταν μαθαίνει πως ο γάμος ανάμεσα σε πρώτα ξαδέρφια είναι αποδεκτός από τον Πατριάρχη. Ο Άγγελος όμως εν τω μεταξύ, έχει παντρευτεί κάποια άλλη, κι όταν αυτή η είδηση φτάνει στ' αυτιά της Φωτεινής, την οδηγεί να γκρεμιστεί από τον Κόκκινο Βράχο, και να τερματίσει τη ζωή της.
ΠΡΟΣΩΠΑ ΤΟΥ ΕΡΓΟΥ: 1.Κύριος Σάντρης, 2.Κυρία Σάντρη, 3.Φωτεινή, 4.Μίμης, 5.Άγγελος Μαρίνης, 6.Τώνης Βρονκίνης, 7.Γιούλια Βρονκίνη, 8.Μαριέτα, 9.Κοσμάς Αλιμπράντε, 10.Ο πιανίστας:

Από τον «Κόκκινο βράχο» στη Φωτεινή Σάντρη


ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
1908, Ζάκυνθος από τον θίασο Κυβέλης
1943, από τους Μανωλίδου-Παππά-Δενδράμη
2011, Νέα Σκηνή Εθνικού Θεάτρου, σκην. Ρούλα Πατεράκη, με τους Θεμιστοκλή Πάνου, Θέμις ΜπαζάκαΓιούλικα ΣκαφιδάΑργύρη Πανταζάρα, Θανάση ΕυθυμιάδηΔημήτρη Μοθωναίο, Ιωάννα ΠαππάΑμαλία ΤσεκούραΚοσμά ΦοντούκηΝίκος Πλάτανος

ΣΧΕΤΙΚΑ ΒΙΝΤΕΟ (VIDEO)
Φωτεινή Σαντρή - ηχογραφημένο - Θέατρο της Κυριακής



Φωτεινή Σαντρή > Κόκκινος βράχος, μεταφορά στον κινηματογράφο