Σάββατο 31 Αυγούστου 2013

Ο ΧΑΣΗΣ Ή ΤΟ ΤΣΑΚΩΜΑ ΚΑΙ ΤΟ ΦΤΙΑΣΙΜΟ



Ο Χάσης του Δημητριου Γουζελη
ΓΕΝΙΚΕΣ-ΙΣΤΟΡΙΚΕΣ ΠΛΗΡΟΦΟΡΙΕΣ:

Το πρώτο έργο του Γουζέλη [1795] και το τελευταίο του Εφτανησιακού θεάτρου. Με το όνομα «Μπακιακούκια» είχε επιγράψει αρχικά ο Γουζέλης την κωμωδία του, ενώ αργότερα την ονόμασε «Το τσάκωμα και το φτιάσιμο»

Πρόκειται για ένα νεανικό του έργο,που όπως ο ίδιος υποστηρίζει, έγραψε «δια ξεφάντωσιν των φίλων». Σατυρική και παραδοσιακή κωμωδία, ζωγραφίζει με γνησιότητα την κοινωνία της Ζακύνθου της εποχής. Εργο πολύ αγαπητό στα χρόνια του, ανέβηκε πολλές φορές στη Ζάκυνθο.
Στην εποχή μας ,διασκευάστηκε και ανέβηκε από τον Σπύρο Ευαγγελάτο το 1964.

Ο Κ.Γεωργουσόπουλος το 1977 σε άρθρο του στο Βήμα χαρακτήρισε τον Χάση πατέρα της νεοελληνικής κωμωδίας. Αποτελεί τον συνδετικό κρίκο ανάμεσα στο κρητικό και το νεοελληνικό θέατρο.

Με το όνομα Χάσης πρωτοτυπώθηκε το 1851,ενώ κανένα χειρόγραφο δεν έχει σωθεί ακέραιο.

Τα τοπικά ιδιώματα αλλά και οι ιταλικές ή ζακυνθοβενετικές λέξεις ,δημιουργούν δυσκολίες στην κατανόηση του κειμένου, ενώ μεγάλα κενά παρουσιάζονται ανάμεσα στις σκηνές του έργου. Η δομή του είναι σπονδυλωτή. Αποτελεί ένα συνδιασμό λαϊκού και έντεχνου δημιουργήματος. Στο τέλος κάθε σκηνής χρησιμοποιεί λέξεις αρχαϊζουσες από την αγία γραφή.
Τα πρόσωπα του έργου δεν είναι απόλυτα φανταστικά. Χάσης είναι το παρατσούκλι του γείτονα του Γουζέλη, του τσαγκάρη Θεόδωρου Καταπόδη, ο πρωταγωνιστής του έργου, ο οποίος συγκεντρώνει επάνω του χαρακτηριστικά πολλών χατακτήρων της comedia dellarte μαζί.
ΠΑΡΑΣΤΑΣΕΙΣ:
1964, σκηνοθεσία Σπ.Ευαγγελάτου

ΓΟΥΖΕΛΗΣ ΔΗΜΗΤΡΙΟΣ


[1774-1843]
ΒΙΟΓΡΑΦΙΚΑ:
Γεννήθηκε το Μάρτιο του 1774 στην Ζάκυνθο, από εύπορη οικογένεια.Ο πατέρας του Διονύσιος Γουζέλης, ανήκε στη μεσαία τάξη, ενώ η μητέρα του, Ισαβέλα Μαρτελάου ήταν γόνος της μεγαλοαστικής τάξης.

Υπήρξε θιασώτης των ιδεών της Γαλλικής επανάστασης, ιδεολογία που διδάχτηκε από τον παππού του Αντώνιο Μαρτελάο.Οταν στα 1797 οι γάλλοι επαναστάτες διέλυσαν τη βενετική κυριαρχία στα Εφτάνησα, ο Γουζέλης  μετέχει εθελοντικά στη γαλλική φρουρά της πόλης.Εκεί συλαμβάνεται από τους Ρωσσοτούρκους  που παίρνουν τη θέση των Γάλλων στο νησί στα 1798, και μεταφέρεται στις φυλακές του Ναυστάθμου της Κωνσταντινούπολης. Επιστρέφει το 1799 μετά την υπογραφή συνθήκης Γαλλίας-Ρωσσίας.

Οι  Ρωσσοτούρκοι όμως έχουν ήδη δώσει και πάλι στην αριστοκρατεία τα αλλοτινά τους προνόμια, οπότε η θέση των ποπολάρων είναι τώρα πιο δύσκολη από ποτέ. Ο Γουζέλης φεύγει στην Τεργέστη κι αργότερα στην Ιταλία, οπου υπηρετεί στη λεγεώνα του Ναπολέοντα. Μετά τη διάλυση του εκεί στρατού, βρίσκεται και πάλι στην Τεργέστη μαζί με άλλους απόδημους Ελληνες. Εκεί εισέρχεται στους κόλπους της ΦιλικήςΕταιρίας.